(1 ส.ค. 2566) ถึงจะไม่เป็นกระแสผ้าไทยใส่แล้วดังชั่วข้ามคืนเหมือนน้องลิซ่า ที่เป็นผ้าครามจากจังหวัดสกลนคร แต่ผ้าไหมแพรวาบ้านโพนก็มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่น ทรงคุณค่าน่าสะสม เพราะผ้าแต่ละผืนต้องอาศัยความใส่ใจในการทอทุกรายละเอียด ทำให้ต้องใช้เวลาในการทอผ้าแต่ละผืนนั้นหลายเดือน บางผืนใช้เวลาเป็นหลายๆ ปีกว่าจะทอเสร็จ ทำให้ได้ลายผ้าที่โดดเด่นสง่างามแก่ผู้ที่ได้สวมใส่ “ผ้าไหมแพรวา” กาฬสินธุ์
คุณสาคร วริวรรณ เจ้าของร้านแม่ทรแพรวา อธิบายถึงความตั้งใจในการทอ ที่กว่าจะมาเป็นผ้าไหมแพรวาแต่ละผืนให้ลูกค้าฟังว่า “ต้องเป็นคนที่ชื่นชอบจริงๆ เป็น FC ผ้าไหมแพรวาจริงๆ เพราะราคายังค่อนข้างสูง เพราะต้องเข้าใจว่าขั้นตอนการผลิต วิธีการทอผ้าไหมแพรวาแต่ละผืนนั้นต้องประณีต ถึงจะยอมรับในราคาที่ซื้อมา-ขายไปได้ โดยผ้าไหมแพรวาในร้านของตนนั้น ได้มาจากชาวบ้านในชุมชนที่นำมาฝากขายบ้าง ทั้งที่ทอด้วยตนเองก็มี บางผืนที่ตนเองทอเองอย่างเช่นผ้าที่อยู่ในกี่ทออันนี้ ที่เอาผ้าคลุมไว้กันแดดกันฝน ก็ใช้เวลาทอมาเกือบปีแล้วยังไม่เสร็จ ส่วนผืนที่ตนเองถือให้ลูกค้าดูอยู่ผืนนี้ (ผืนสีแดง) เป็นผ้าที่ส่งเข้าประกวดแล้วได้รับรางวัลชนะเลิศมา ราคาก็อยู่ที่ผืนละ 45,900 บาท กว่าจะทอผ้าผืนนี้เสร็จก็จ้องดูลายผ้าขณะทอเกือบตาบอดจริงๆ ซึ่งตนเองหวังไม่มากแค่ทอผ้าไหมแพรวาได้ปีละผืนก็ถือว่าโอเคแล้ว
เอกลักษณ์ความโดดเด่นของผ้า ผ้าไหมแพรวาเป็นผ้าที่มีความงดงามและความประณีตในการทอ มีลักษณะเด่นด้านลวดลายของผ้าที่มีกรรมวิธีการสร้างลวดลายด้วยการทอขิดและการทอด้วยการจกเส้นไหมหลากหลายสีเข้าด้วยกัน ทำให้เกิดสีสันและลวดลายรูปแบบต่าง ๆ อีกทั้งลวดลายที่ปรากฏบนผืนผ้าก็มีความเรียบเนียนเป็นเนื้อเดียวกับพื้นของผืนผ้า การทอผ้าแพรวาจึงเป็นภูมิปัญญาชั้นสูงจนได้รับการยกย่องว่าเป็น “ราชินีแห่งไหม”
โดยเฉพาะผ้าไหมแพรวาของชุมชนบ้านโพนนับเป็นผ้าไหมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะกลุ่มและโดดเด่นจนกลายเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของ จ. กาฬสินธุ์ ในปัจจุบันผ้าแพรวาของชาวผู้ไทยถักทอขึ้นเพื่อใช้เป็นผ้าสไบหรือผ้าคลุมไหล่ทับชุดพื้นเมือง คำว่า “แพร” หรือ “ผ้าแพร” เป็นชื่อเรียกผ้าที่มีลักษณะเป็นผืนของชาวไทอีสานหรือไทลาวทั่วไป ส่วนคำว่า “วา” มีความหมายถึงขนาดความยาวของผ้าที่มีความยาว1 วา หรือประมาณ 2 เมตร ทั้งนี้เพราะผ้าแพรวาเดิมเป็นผ้าทอที่ชาวผู้ไทยใช้สำหรับการเบี่ยงสไบทับผ้าเสื้อสีพื้น จึงนิยมทอให้มีความยาวประมาณ 1 วา ของผู้ใช้
โดยพื้นที่บ้านโพน ตำบลโพน อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ จะมีธุรกิจร้านจำหน่ายผ้าไหมแพรวาอยู่หลายร้านให้ลูกค้าได้เลือกซื้อ อย่างเช่นร้านแม่ทรแพรวาร้านนี้ ที่จำหน่ายผ้าไหมแพรวา ชุดภูไท เสื้อผ้าสำเร็จรูป และสินค้าโอท๊อป หากท่านใดสนใจอยากได้ผ้าไหมแพรวามาสวมใส่ ทางร้านเปิดบริการให้ได้ชมทุกวัน โดยสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 093 5396671 ราคาผ้าไหมแพรวาก็มีราคาหลักพัน หลักหมื่น จนถึงหลักแสน ขึ้นอยู่ลวดลายและความประณีตในการทอออกมาเป็นเอกลักษณ์ “หนึ่งลายมีผืนเดียวในโลก”
ตระกูล ภูพวงเพชร /รายงาน