แมลงมีพิษหลายชนิดอาจก่อให้เกิดอาการเจ็บปวดและอันตรายได้ หนึ่งในนั้นคือการโดนผึ้งต่อย ซึ่งควรได้รับการปฐมพยาบาลอย่างทันท่วงที
เป็นสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่คาดคิด หากไม่มีการปฐมพยาบาลอย่างถูกต้อง อาจส่งผลให้เกิดอาการแพ้รุนแรงหรือภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย เพื่อให้รับมือได้อย่างเหมาะสม มาดูกันว่าวิธีปฐมพยาบาลจากผึ้งต่อยควรเริ่มต้นอย่างไร
อาการเมื่อโดนผึ้งต่อย
เมื่อถูกผึ้งต่อย บริเวณที่ถูกต่อยมักเกิดอาการปวด แดง บวม คัน อาจพบเหล็กในฝังอยู่ที่ผิวหนัง ซึ่งเป็นแหล่งของพิษที่ทำให้เกิดอาการระคายเคือง ในบางรายที่มีอาการแพ้รุนแรง อาจเกิดอาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก หายใจลำบาก หรือเวียนศีรษะ ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องได้รับการรักษาโดยแพทย์ทันที
โดนผึ้งต่อยมีวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างไร ?
- นำเหล็กในออกให้เร็วที่สุด
เหล็กในของผึ้งเป็นที่เก็บสารพิษ หากปล่อยไว้นาน พิษจะกระจายเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น เมื่อถูกผึ้งต่อยสิ่งแรกที่ควรทำเพื่อปฐมพยาบาล คือการใช้ของแข็ง เช่น บัตรเครดิต หรือปลายมีดที่ไม่มีคม ขูดออกจากผิวหนัง หลีกเลี่ยงการใช้แหนบหรือบีบออกด้วยนิ้วมือ เพราะอาจทำให้พิษกระจายมากขึ้น - ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่
การทำความสะอาดบริเวณที่โดนต่อยช่วยลดโอกาสการติดเชื้อ ควรใช้น้ำสะอาดและสบู่ที่อ่อนโยน ล้างออกอย่างเบามือ ไม่ควรถูแรง เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคืองเพิ่มเติม - ประคบเย็นเพื่อลดอาการบวม
การประคบเย็นเป็นวิธีที่ช่วยลดอาการปวดและบวมจากผึ้งต่อยได้ดี ใช้ผ้าชุบน้ำเย็น หรือถุงน้ำแข็งห่อด้วยผ้าบาง ๆ วางบนบริเวณที่โดนต่อยเป็นเวลา 10-15 นาที ทำซ้ำได้ทุกชั่วโมงตามความจำเป็น - ทายาแก้แพ้หรือยาลดอาการอักเสบ
ยาแก้แพ้กลุ่มแอนตี้ฮิสตามีนสามารถช่วยลดอาการคันและบวมได้ หรืออาจใช้ยาทาสเตียรอยด์ที่มีความอ่อนโยนเพื่อลดอาการอักเสบ แต่อย่าใช้เกินปริมาณที่กำหนด - ยกส่วนที่ถูกต่อยให้อยู่สูงกว่าระดับหัวใจ
หากโดนต่อยบริเวณแขนหรือขา ควรยกส่วนนั้นให้สูงขึ้น เพื่อลดการไหลเวียนของเลือดมายังบริเวณที่เกิดการอักเสบ ช่วยลดอาการบวมและเร่งการฟื้นตัว - สังเกตอาการแพ้รุนแรง
แม้หลังผึ้งต่อยจะทำการปฐมพยาบาลไปแล้ว แต่ในบางกรณีก็อาจทำให้เกิดอาการแพ้รุนแรง เช่น หายใจติดขัด หน้ามืด คลื่นไส้ หรือชีพจรเต้นเร็ว หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณของภาวะช็อกจากพิษผึ้ง
เมื่อโดนผึ้งต่อย การปฐมพยาบาลอย่างถูกต้องและทันเวลาเป็นสิ่งสำคัญ ควรรีบเอาเหล็กในออก ล้างแผลให้สะอาด ประคบเย็น และใช้ยาแก้แพ้หากจำเป็น นอกจากนี้ การสังเกตอาการแพ้รุนแรงและรีบพบแพทย์หากมีอาการผิดปกติเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม การป้องกันตัวเองจากการโดนผึ้งต่อยก็เป็นอีกวิธีที่ช่วยลดความเสี่ยงได้ดี เช่น หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีกลิ่นหอมและการแต่งกายที่ดึงดูดผึ้ง การรู้วิธีปฐมพยาบาลจากผึ้งต่อยจะช่วยให้สามารถรับมือกับสถานการณ์ได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ